Öğretmenlik Mesleğinin Etik İlkeleriyle İlgili Toplantımız

Öğretmenlik mesleği veya ilmi itibariyle eğitimcilik, her şeyden önce insan yetiştirme mesleği demektir (Çelikkaya, 2009, s. 8). Kuşkusuz ki çocuğun yaşama hazırlanmasında öğretmenlerin rolü ve önemi yadsınamaz bir gerçektir (Kuran, 2002, s. 266). Çocuk öğretmenleri aracılığıyla içinde yaşadığı toplumun örf, gelenek ve değerlerini öğrenir; öğretmenini taklit ederek, başka bir deyişle onu rol modeli alarak, tutum ve değerlerini geliştirir. Kısacası, öğretmen, hem olumlu yönden hem de olumsuz yönden çocukları en fazla etkileyen kişidir. Öğretmenin nitelikli olması, çocukları olumlu yönde etkilerken, niteliksiz öğretmen de öğrencilerini olumsuz yönde etkilemektedir (Tanrıöğen, 2002, s. 279). Bu noktada öğretmenlerde bulunması gereken nitelikleri ortaya koymakta fayda vardır. Türkoğlu (2011, s. 55-57), iyi bir öğretmende bulunması gereken nitelikleri "sınıf yönetimini bilme, eğitim-öğretim etkinliklerinde bulunma, öğrencisine değer verme, öğrencilerin bireysel gereksinimlerine önem verme, düşünme yeteneği geliştirme, sürekli öğrenme, kendini yenileme ve demokratik değerler kazandırma" olarak tanımlamaktadır. Sünbül (2002: 247) ise iyi bir öğretmende bulunması gereken özellikleri şöyle belirtmektedir:

• Sınıfı iyi yönetmeli,
• Güven vermeli,
• Mesleki etkinliği olmalı,
• Mesleki etiği izlemeli,
• Bilgi birikimi olmalı,
• Toplumca onaylanmalı,
• Yansız değerlendirmeli,
• Öğrenmeyi sağlamalı,
• Danışman olmalı,
• Öğreteceği içeriği etkili sunmalı.

Yukarıda belirtilen özelliklere bakıldığında, iyi bir öğretmen olabilmenin koşulları olarak "sınıfı iyi yönetme, güven verme, mesleki etkinliğinin olması" gibi özelliklerin yanında, öğretmenin "mesleki etiği izlemesi" gerekliliğinin de olduğu görülmektedir.

Türkoğlu (2011, s. 58), iyi bir öğretmenin, etik olarak olgunlaşmış bir insanda bulunması gereken; "insan değerine saygı, başkalarının iyiliğini düşünme, bireysel çıkar ve sosyal sorumlulukları birleştirme, doğru-dürüst olma ve çatışmalara barışçı çözümler arama" özelliklerini eğitimin odak noktası haline getirmesi gerektiğini belirtmektedir. Boon (2011, s. 87) da nitelikli bir öğretmenin, öğrencilere değerleri öğretmenin veya doğru davranışları göstermenin yanı sıra okullardaki etik dışı davranışların (sınav sonuçlarını değerlendirmede yapılan adaletsizlik, azınlık gruplarına karşı önyargı, meslektaşlarına yapılan zorbalık gibi) ortadan kaldırılması konusunda da donanımlı bir bilgiye sahip olması gerektiğini vurgulamaktadır. Yapılan bazı çalışmalar, öğretmenin sahip olduğu özelliklerin, ahlaki karakterinden ayrı düşünülemeyeceğini ortaya koymuştur (Tirri, Toom ve Husu, 2013, s. 226).